Do należy do praw a co do obowiązków każdego jednego pracodawcy? Pamiętajmy, że prawo to nie obowiązek a obowiązek to nie prawo. Niekiedy próbujemy dokonywać niefortunnych zamian, gdy coś idzie nie po naszej myśli. Jeżeli zatrudniamy w swojej firmie choćby jednego pracownika, mamy wobec niego zarówno prawa jak i obowiązki. Jesteśmy odpowiedzialni nie tylko za siebie, za naszą działalność ale także za człowieka, któremu daliśmy pracę.
Kierowanie i egzekwowanie
Według obowiązującego w Polsce prawa, pracodawca ma prawo do tego, by kierować procesem pracy, który realizuje jego pracownik. Ma prawo też rozliczać go z efektów już wykonanej pracy. Każdy szef ma więc prawo nadzorować proces pracy i kierować nim według swojego własnego uznania. Pracodawca ma też prawo wymagać (egzekwować) realizację obowiązku wykonywania pracy w sposób sumienny a także staranny. Na tym jednak lista praw do egzekwowania przez pracodawcę się nie kończy, ponieważ dotyczy ona również przestrzegania:
– czasu pracy,
– regulaminu pracy,
– przepisów i zasad BHP oraz przeciwpożarowych,
– dbałości o mienie, jego ochronę,
– zachowania w tajemnicy poufnych danych i informacji,
– zasad współżycia społecznego.
Powierzenie, polecenie, rekompensata
Czasami zdarza się tak, że w pracy następuje czas przestoju. W takiej sytuacji pracodawca ma prawo powierzyć danemu pracownikowi wykonywanie innego rodzaju pracy, za które pracownik otrzyma stosowne wynagrodzenie.
Pracodawca ma prawo polecić swojemu pracownikowi wykonanie pracy w godzinach nadliczbowych, jeżeli istnieje konieczność prowadzenia nagłej akcji ratowniczej czy usunięcia równie nagłej awarii.
Pracodawca ma prawo rekompensować przepracowane nadgodziny, czasem wolnym. Nie jest to jednak obowiązek!
Nakładanie, przyznanie, odwołanie
Pracodawca ma prawo nałożyć na pracownika karę porządkową, wynikającą z obowiązującego w zakładzie regulaminu pracy. Ma on prawo do zastosowania upomnienia, nagany a także kary pieniężnej.
Pracodawca ma prawo przyznać pracownikowi nagrodę lub wyróżnienie. Ma też prawo odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego lub przesunięcia jego terminu. Prawo to regulują odpowiednie przepisy. Pracodawca może także przyznać swojemu pracownikowi dodatkowe świadczenia, jeżeli ten podnosi swoje zawodowe kwalifikacje.
Udzielanie, kontrolowanie, dokonywanie
Pracodawca ma prawo udzielić urlopu bezpłatnego swojemu pracownikowi. Ma prawo kontrolować jego służbową pocztę elektroniczną, zgodnie z zasadami określonymi w prawie pracy. Pracodawca ma też prawo potrącać określone sumy z wynagrodzenia pracownika, np. w toku prowadzonej przeciwko niemu egzekucji komorniczej ze wskazaniem wynagrodzenia lub nałożonej kary pieniężnej.
Obowiązki pracodawcy
Dla zachowania równowagi, pracodawca, czy tego chce czy nie, ma również obowiązki wynikające ze stosunku pracy. Należy zaliczyć do nich między innymi:
– informowanie wszystkich pracowników o zakresie ich obowiązków, sposobie wykonywania pracy na poszczególnych stanowiskach oraz ich podstawowych uprawnieniach,
– zapewnienie pełnego wykorzystania czasu pracy oraz osiągania przez pracowników pracy wydajnej i jakościowej,
– organizację pracy tak, by zmniejszać jej uciążliwość,
– przeciwdziałanie dyskryminacji w zatrudnieniu,
– zapewnienie bezpiecznych oraz higienicznych warunków pracy,
– prawidłowe a także terminowe wypłacanie wynagrodzenia dla pracowników,
– ułatwianie podnoszenia zawodowych kwalifikacji przez pracowników,
– stosowanie obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny wyników pracy zatrudnionych,
– prowadzenie a także przechowywanie dokumentacji pracowniczej (forma papierowa lub elektroniczna),
– przeciwdziałanie mobbingowi w środowisku pracy.